De een kan maar niet loskomen van angsten en geheimen uit het verleden, de ander wil juist graag helderheid: weten waar ze vandaan komt en waarom iedereen in haar omgeving daarover zwijgt. De jeugdroman Duivelskruid van Marita de Sterck barst van woede, angst, onbegrip, geheimen en frustratie bijna uit elkaar.

Het historische aspect is gedetailleerd uitgewerkt. Moeiteloos brengt ze de klassieke toverkol terug naar de wereld van de bijna volwassen mensen. Anneke Tanneke is een échte kruidenvrouw die 's nachts ronddoolt op de hei, wijs is maar ook knettergek. Een laatste heks, uit een wereld die op het punt staat voor altijd te verdwijnen.

Dit gegeven verweeft De Sterck knap met het heden, waarin kleindochter Yara zich bekwaamt in het schaaphoedersvak. Haar oma maakt haar wegwijs in de natuur, zowel waar het om de schapen gaat als om de mensenliefde.

Ondertussen ziet de lezer de tragiek van een steeds verwarder rakende bejaarde, die in haar vervuilde huis vecht met de kapstok, denkend dat het de duivel is die haar komt halen. In het ziekenhuis moet ze worden vastgebonden om te voorkomen dat ze het personeel aanvalt. Kunnen oma, haar dochter en kleindochter zich met elkaar verzoenen voor zij sterft?

In eerdere historische jeugdromans (De hondeneters, Kwaad bloed) wist De Sterck meer spanning op te roepen. Waar het portret van oma indringend is en schuurt, is het hedendaagse geflikflooi aan de zoete en oppervlakkige kant.

Duivelskruid is een beetje hoekig en rauw gebleven. 'Wreed schoon', zullen we maar zeggen over dit jongerenboek vol liefde, angst en geschiedenissen die zich dreigen te blijven herhalen.

****

Querido; 176 pagina's; € 15,99. Vanaf 15 jaar.

Verberg tekst

In dit verhaal volgen we Yara, haar grootmoeder Tanne en in mindere mate haar moeder Iris. Yara is een schaapsherder in de hei, haar grootmoeder is kruidenvrouw. Yara geeft veel om Tanne en haar levensstijl. Maar Tanne gelooft steeds meer dat ze tegen de duivel moet vechten, omdat die bezit van haar neemt. Gaandeweg komt Yara te weten welke zonden Tanne in het verleden begaan heeft, waardoor de familieleden generaties later nog gevolgen ervaren. Dit verhaal snijdt erg veel thema's aan in slechts 170 pagina's, waardoor sommige te weinig uitgediept worden. De thema's die wel uitgebreid aan bod komen, zijn Tannes angst voor de duivel, het leven als kruidenvrouw in een wantrouwig dorp en het familiedrama dat gaandeweg blootgelegd wordt. Het verhaal wisselt vaak van perspectief om gebeurtenissen uit verschillende tijdsperiodes te beschrijven: Tannes jeugd, de laatste dagen van Tannes leven en de dagen er net na. Dit zorgt ervoor dat de lezer voortdurend aandachtig moet blijven. Vanaf ca. 15 jaar. Verberg tekst

Dit boek start met een proloog waarin we kennis maken met Yara die haar overleden grootmoeder Tanne (of ‘omatan’) wast. Hier blijkt al duidelijk dat Yara en Tanne een bijzondere band hebben. Die band wordt vervolgens in korte hoofdstukken en vaak aan de hand van flashbacks uit de doeken gedaan.

Yara zorgt al heel lang voor haar wat bizarre grootmoeder. Omatan is een zonderling vrouwtje dat alles weet van kruiden en ook te pas en te onpas haar kruidenmengsels gebruikt om haar lot te kunnen veranderen. Hierdoor heeft ze in haar lange, bewogen leven vele mensen gekwetst, ontgoocheld en weggeduwd. Ook haar eigen dochter Iris. Tanne vecht met haar eigen, persoonlijke duivel. Yara probeert in de laatste levensdagen van haar grootmoeder te achterhalen waarvoor die duivel staat en hoopt zo enkele mysteries te ontrafelen. De psychiater van Tanne deelt haar mee dat wanen vaak wegen zijn om verklaringen te zoeken. Yara ondervindt al gauw dat dit klopt: in haar hoofd vecht het kruidenvrouwtje écht tegen de duivel en komen haar onverwerkte trauma’s bovendrijven.

Tanne leeft in haar eigen leefwereld en blijkt bijzonder veel angsten mee te dragen. Stuk voor stuk worden ze blootgelegd. Yara, die zielsveel van haar grootmoeder houdt, ontdekt een andere, geobsedeerde en gekwelde vrouw. Als de waarheid naar boven komt, heeft Yara het bijzonder moeilijk en ondervindt Yara vooral boosheid en woede.

‘Duivelskruid’ is zeer meeslepend geschreven. Afwisselende hoofdstukken laten Yara in het heden aan het woord, andere hoofdstukken vertellen over Tanne in haar jonge jaren, doorspekt met (bij)geloof, hemel en hel en de angst voor de duivel. Deze twee vloeien telkens naadloos in elkaar over.

Enkele aspecten uit het boek konden uitgebreider uitgewerkt worden: de relatie die Yara aangaat met Toon, de band tussen Yara en haar eigen moeder Iris, de vreemde spijtbetuiging van Tanne… Alles is er, maar hier en daar mist het datgene waar de lezer om vraagt. Toch is ‘Duivelskruid’ een absolute aanrader, die je ongetwijfeld in één ruk zal uitlezen.

Verberg tekst